Lokalizacja strat ciepła i nieszczelności

W długie zimowe wieczory większość z nas marzy o tym by zaszyć się pod kocem w ciepłym, przytulnym mieszkaniu. Jednak co zrobić, kiedy w naszym domu zagościła pleśń, wilgoć i mokre plamy przy suficie, a po pokoju hula zimny wiatr? To znak, że dom został źle ocieplony lub posiada wadliwą izolację termiczną.

Czym jest mostek termiczny?

Najczęstszą przyczyną utraty ciepła w budynku są mostki termiczne zwane inaczej mostkami cieplnymi, czyli miejsca, w których izolacja cieplna nie występuje, jest zbyt słaba, zawilgocona lub nieszczelna. Przyczyny powstania tychże mostków mogą być bardzo różne i często nie zdajemy sobie nawet sprawy z ich istnienia. Mostki termiczne mogą występować na fragmentach ścian lub dachów lub wadliwie uszczelnionych instalacjach. Bardzo często spotyka się też mostki cieplne na stropach, głównie nad nieogrzewaną piwnicą lub na ostatniej kondygnacji budynku. Warto sprawdzić już na etapie budowy czy nie powstały mostki termiczne lub nieszczelności osłony termicznej, gdyż to jest najczęstsza przyczyna nadmiernej utraty cennego ciepła w późniejszym okresie ich eksploatacji.

Czy mostki termiczne to jedyny problem w energochłonnym budynku?

Gdy ekipa budowlana nie przyłoży się należycie do ocieplenia i uszczelnienia budynku, dom mimo grubej warstwy izolacji może być zimny. Dzieje się tak, ponieważ położenie warstwy izolacji cieplnej wymaga wiedzy, precyzji i staranności a wszystkie elementy konstrukcyjne wymagają bardzo dokładnego uszczelnienia. W przeciwnym wypadku chłodne powietrze będzie przenikać pomiędzy poszczególnymi elementami budynku i jest bardzo prawdopodobne, że zimą będziemy marznąć.

Wpływ przenikania powietrza

Jeżeli problem z ogrzaniem budynku potęguje się zwłaszcza w wietrzne dni, to znak, że szczelność budynku jest zbyt słaba. Zjawisko to występuje zwłaszcza w starych domach, jednak praktyka pokazuje, że nawet w tych nowo-budowanych problem tego typu nie jest rzadkością. W takim przypadku powstaje efekt przenikania chłodnego powietrza z zewnątrz budynku do wnętrza, pod wpływem różnicy ciśnień wywołanych wiatrem. Przenikanie powietrza możemy zaobserwować zwłaszcza w okolicach puszek elektrycznych, przy oknach i parapetach, przy uszczelkach drzwi i rolet zewnętrznych oraz w miejscach łączenia ścian zewnętrznych z podłogą na gruncie oraz na łączeniach folii paroizolacyjnej na poddaszach

Problem przenikania powietrza często pojawia się też w budynkach, gdzie instalacja elektryczna lub gazowa prowadzona jest w rurkach, a jeden z jej elementów prowadzony jest na zewnątrz budynku. Ciepłe i wilgotne powietrze, które ucieka przez nieszczelne elementy może ulec kondensacji wewnątrz wychłodzonej przegrody cieplnej i powodować jej powolne niszczenie, dlatego należy zwrócić na ten problem szczególną uwagę i w miarę możliwości zlokalizować i uszczelnić poszczególne elementy budynku.

Wydajność wentylacji w budynkach

Uszczelnianie budynku nie należy mylić z zamykaniem bądź zaklejaniem kanałów wentylacyjnych – absolutnie nie. Doprowadzenie i usuwanie powietrza wentylacyjnego musi następować poprzez miejsca do tego przeznaczone, a nie przez niekontrolowane szczeliny w przegrodach, które zaburzają przepływ grawitacyjny lub mechaniczny powietrza. Dopływ świeżego powietrza poprzez okna lub nawiewniki poza tym, że może być regulowany, to nie powoduje szkód budowlanych jak ma to miejsce w przypadku przepływu powietrza przez nieszczelności w przegrodach. Należy więc podkreślić, że szczelność obudowy budynku jest cechą bardzo pożądaną i poprawiającą proces wymiany powietrza w całym budynku.

Warto także dodać, że w budynkach wyposażonych w wentylację mechaniczną z rekuperacją niekontrolowane przenikanie powietrza obniża znacznie sprawność urządzeń do odzysku ciepła, co oczywiście jest bardzo niepożądanym dla inwestorów zjawiskiem.

Większość z nas pewnie jest nieświadoma faktu, że przyczyną wychłodzenia budynku może być nawet tak prozaiczna rzecz, jak źle działająca wentylacja. Jeżeli do tego dojdzie, to nie dość, że kratka wentylacyjna nie odprowadza zużytego powietrza na zewnątrz budynku, lecz wdmuchuje chłodne powietrze do pomieszczeń, w których powinno być ciepło. Źle wykonana wentylacja powoduje wyziębienie kanału wentylacyjnego, przez co obniża się temperatura w całym pomieszczeniu przylegającym do niego.

Niewystarczająca izolacja cieplna stropu lub dachu

Wszyscy wiemy z fizyki, że ciepłe powietrze jest lżejsze od zimnego i unosi się do góry. Nieprawidłowo wykonana izolacja cieplna stropu czy poddasza powoduje, że ogrzane powietrze zamiast w domu gromadzi się na strychu lub poddaszu i tam oddaje najwięcej energii. Słabe właściwości izolacyjne stropów, w połączeniu z ich dużą powierzchnią bardzo często generują niepotrzebne straty energii, ogromne koszty ogrzewania i trudności z uzyskaniem właściwej temperatury w pomieszczeniach mieszkalnych. Podczas budowy lub remontu domu warto więc położyć szczególny nacisk na właściwe zaizolowanie i uszczelnienie stropów i dachów aby zapobiec niepotrzebnym stratom energii cieplnej.

Usterki drzwi i okien

Nieszczelne lub źle zamontowane drzwi lub okna są kolejnym z najczęstszych powodów wychłodzenia budynku. Zazwyczaj po kilku latach od zamontowania okna następuje zużycie uszczelek w miejscu przylegania skrzydła okna do ościeżnicy. Równie często z powodu zużytych uszczelek lub skruszonej pianki montażowej pojawiają się przedmuchy zimnego powietrza spod parapetów i ram okiennych, dlatego pamiętajmy o tym aby co jakiś czas kontrolować ich stan. Nawet najbardziej energooszczędne okna mogą przynosić duże starty energii cieplnej przy kiepskim ich montażu, dlatego warto zawsze zastanowić się nad zakupem nieco tańszych okien, ale z tzw. ciepłym montażem, w którym problem mostków termicznych i nieszczelności wokół okien nie występuje.

Chorobotwórcza pleśń

Z wadliwej izolacji cieplnej budynku często zdajemy sobie sprawę dopiero wtedy, gdy na naszych ścianach pojawia się chorobotwórcza pleśń. Powodem jej powstawania oprócz mostków termicznych i nieszczelności przegród może być tak prozaiczna przyczyna jak wadliwie zainstalowana rynna, która zamiast odprowadzać wodę kieruje ją na ścianę budynku. Szkodliwa pleśń często pojawia się dopiero po kilku miesiącach od momentu zwilgocenia ściany jednak wilgotna ściana traci własności izolacyjne bardzo szybko. Wtedy trudno jest ogrzać taką ścianę a koszty ogrzewania budynku niepotrzebnie wzrastają. Zwróćmy więc na to szczególną uwagę, zanim będzie za późno.

Jak znaleźć źródła problemów?

Jeśli w naszym domu zaobserwujemy jedno z wymienionych powyżej problemów powinniśmy jak najszybciej sprawdzić co jest przyczyną ciągłego chłodu w naszym budynku. Pomocne jest przeprowadzenie badania termowizyjnego lub testu szczelności budynku, które szybko pozwoli ustalić miejsca największej utraty energii cieplnej bez konieczności kucia ścian czy zrywania kafelek. W ten sposób unikniemy też kosztownego angażowania specjalistów budowlanych oraz przeprowadzania analiz konstrukcji budynku i żmudnych obliczeń. Takie badania pozwolą nam szybko i precyzyjnie ustalić przyczynę problemu utarty ciepła, a po usunięciu stwierdzonych wad zmniejszyć rachunki za ogrzewanie i cieszyć się ciepłem domowego ogniska w największe nawet mrozy.

Opracowano:
Andrzej Kuchcik
Firma C.E.B.